şeyh said'i atatürk mü astı ne demek?

Şeyh Said'in idamı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş döneminde yaşanan önemli ve tartışmalı bir olaydır. Şeyh Said İsyanı'nın ardından yapılan yargılamalar sonucu Şeyh Said ve birçok isyancı, İstiklal Mahkemeleri tarafından idama mahkum edilmiştir.

• İstiklal Mahkemeleri: İstiklal Mahkemeleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından çıkarılan özel yasalarla kurulan, olağanüstü yetkilere sahip mahkemelerdir. Amaçları, Kurtuluş Savaşı ve sonrasında rejime karşı çıkan isyanları ve muhalefeti bastırmaktı.

• Şeyh Said İsyanı: Şeyh Said İsyanı, 1925 yılında Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde çıkan, dini ve etnik motifler taşıyan bir ayaklanmadır. İsyan, genç Türkiye Cumhuriyeti için büyük bir tehdit oluşturmuş ve şiddetle bastırılmıştır.

Şeyh Said'in idam kararı, İstiklal Mahkemesi tarafından verilmiştir. Dönemin başbakanı Ali Fethi Okyar olmasına rağmen, mahkemeler bağımsız hareket etmekteydi. Bu dönemde Atatürk'ün devlet başkanı olduğu ve hükümet üzerinde büyük bir etkisi olduğu bilinmektedir. İdam kararlarının Atatürk'ün bilgisi dahilinde olduğu ve onayının alındığı genel kabul gören bir görüştür, ancak doğrudan Atatürk'ün emriyle asıldığına dair kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Dolaylı olarak, rejimin bekası için bu tür kararların alınmasında Atatürk'ün onayı ve etkisi olduğu söylenebilir.